Voor mij is de natuur de plek bij uitstek om schoonheid, echtheid, veerkracht en balans in de wereld te ervaren. Natuurlijke processen, zoals de seizoenen, zie ik als een inspiratiebron, een kompas, een levensgids. Het kan ons helpen om de natuurlijke ritmes in ons eigen leven te herkennen. Hoe dan? Laat me je meenemen in hoe ik naar de seizoenen kijk en hoe ik ze terugzie in ons leven.
Lente, zomer, herfst en winter
De lente staat in het teken van geboren worden, maar ook van herboren worden, groei en kiemkracht. De zomer staat voor ontwikkelen, bloei, tot volle wasdom komen. In de herfst kunnen we oogsten, moeten we loslaten. En de winter staat voor rust en naar binnen. Het kan soms zelfs voelen als dat het leven voorbij is, een sterven.
De lente, zomer, herfst en winter zie je terug in de vier levensfasen: jeugd, volwassen, senior en laatste levensfase. Als je heel zwart-wit kijkt dan zou je kunnen denken dat de seizoenen aan een bepaalde leeftijd gebonden zijn. Dat je in de herfst van je leven geen lente meer kunt ervaren, maar daar geloof ik niet in. Als je goed kijkt zie je de seizoenen namelijk ook in het klein door ons leven bewegen: in het natuurlijke ritme van de dag en de beweging in onze eigen processen.
Innerlijke seizoenen
Ik word me er steeds bewuster van dat ons leven regelmatig seizoenen van groei, overvloed, loslaten en einde ervaart. Denk maar aan vriendschappen, samenwerkingen, projecten, je loopbaan. Maar al te vaak was ik mij niet bewust van deze natuurlijke beweging. En dus dacht ik de seizoenen van herfst en winter die ik ervoer voor altijd zullen duren. Ik kon toen geen einde zien omdat ik ze niet als een seizoen herkende. Terwijl deze seizoenen zo’n belangrijke rol hebben.
De herfst en winter zijn nodig, zodat groei kan plaatsvinden in de lente en zomer. In ons eigen processen zijn periodes van verstilling en bezinning nodig om tot verdere ontwikkeling te komen. Onze samenleving is hier niet echt op ingericht. We leven in een cultuur waar we geleerd hebben om altijd te streven naar meer, naar beter, naar geluk, ons goed voelen, ons niet vervelen. De lente en de zomer lijkt er altijd te moeten zijn. Maar klopt deze overtuiging wel? Waarom voelt vertragen vaak onnatuurlijk? Waarom moeten we sterk zijn, onafhankelijk en onze kwetsbaarheid verbergen?
Als gerontoloog zie ik dit ook terug in mijn eigen praktijk. Iedereen wil oud worden, maar niemand wil het zijn. Het beeld over ouderen in de samenleving – en daardoor van ouderen over zichzelf – is vaak negatief. De tweede levenshelft wordt vaak geassocieerd met aftakeling, ziekte, afhankelijkheid en dood. Er is daardoor weinig aandacht voor de geestelijke groei, waarde en winst van de tweede levenshelft. Ik blijf me verbazen over de opgeluchte blikken die ik zie als ik vertel dat naast verlies ook groei onderdeel blijft van het ouder worden. De filosoof Martin Buber schreef in zijn boek ‘Ik en Jij’ over wat zich op latere leeftijd ontvouwt en hoe we het contact kunnen onderhouden met dat wat verrassing, hoop en inspiratie biedt. Een quote:
Hoe kan je de seizoenen toepassen in je eigen leven?
Eén manier om de seizoenen toe te passen in je eigen leven is dus om het bekende achter te laten en je vermogen tot nieuwsgierigheid, flexibiliteit en vertrouwen te vergroten. Het leert ons uiteindelijk vriendschap te sluiten met het leven én de dood. Dit staat los van leeftijd. Recent heb ik ook een periode van winter doorgemaakt in mijn eigen bedrijf. Het was nodig. Als je nieuwsgierig bent, kan je hier in mijn blog ‘Het bekende achterlaten’ meer over lezen.